BlackRock — władcy świata

Przez lata kiedy firma BlackRock budowała swoją pozycję na światowym rynku narosło wokół niej wiele teorii spiskowych. Przyczyną tego może być ilośc kontaktów, które ta korporacja ma na całym świecie. Bo w końcu BlackRock to największy udziałowiec na świecie. Ma zakupione akcje większości firm, które są notowane na światowych giełdach. Obraca bilionami dolarów cudzych aktywów. A co więcej doradza rządom wielu państw: Stanów Zjednoczonych, Kanady, Izraela, Unii Europejskiej… Można tak wymieniać jeszcze długo. Nic więc dziwnego, że opinia publiczna postrzega taką ogromną władzę skupioną w “jednych rękach” za niebezpieczną.

My jednak nie będziemy podsycać plotek i skupimy się na faktach.

Zacznijmy więc od początku. Jak to się stało, że obecnie BlackRock ma swoje oddziały w 30 krajach, ma klientów w 100 krajach i zarządza aktywami o wartości ponad 10 bilionów dolarów?

Larry Fink i jego zespół działający w firmie First Boston składający się z Roberta S. Kapito, Susan Wagner, Barbary Novik, Bena Goluba, Hugha Fratera, Ralpha Schlossteina i Keitha Andersona chciał świadczyć usługi zarządzania aktywami i zarządzania ryzykiem dla klientów instytucjonalnych. W 1988 roku powstała więc firma Blackstone Financial Managment i na początku faktycznie zajmowała się zarządzaniem ryzykiem i zarządzaniem aktywami należącymi do instytucji. W trakcie szefowania First Boston Fink stracił 90 milionów dolarów i to było dla niego impulsem do rozwijania zarządzania ryzykiem i praktyk powierniczych. Fink znalazł inwestora w postaci Petea Petersona, który w zamian za 50% udziałów udzielił mu kredytu w wysokości 5 milionów dolarów. Firma zaczęła przynosić dochód już w ciągu kilku miesięcy. W roku 1989 aktywa firmy wzrosły do 2,7 miliarda dolarów.

W 1992 roku firma zmieniła nazwę na BlackRock i od tamtej pory kwota aktywów jakimi zarządza rok do roku wzrasta. W 1993 roku to było już 17 miliardów dolarów. Rok 1994 przyniósł podział w firmie, prezesem i dyrektorem generalnym BlackRock stał się wtedy Fink. W 1999 roku firma weszła na giełdę w Nowym Jorku a po roku jej akcje oscylowały w granicy 14 dolarów a aktywa, którymi zarządzali wynosiły około 165 miliardów dolarów.

W 2004 roku firma dokonała dużego przejęcia kupując spółkę SSRM Holdings i tym samym zwiększyli kwotę aktywów do 325 mln dolarów. Następnie w 2006 roku miała miejsce fuzja z Marrill Lynch Investment Managers a kolejnym roku BlackRock przejęła Quellos Capital Management.

Można pomyśleć, że to już ogromny sukces, ale jak wiadomo największy rozgłos można zyskać podpisując kontrakty z rządem. I tak właśnie się stało kiedy rząd USA podpisał umowę z BlackRock w celu niwelowania skutków krachu finansowego z 2008 roku. Vanity Fair pisało wtedy, że BlackRock był dla rządzących najlepszym wyborem do realizacji tego zadania. W wyniku tej umowy firma Finka miała nadzorować zadłużenie w Bear Stearns i American International Group na kwotę 130 miliardów dolarów. Rok później BlackRock stał się numerem jeden na świecie między innymi firmami w tej branży. Rok 2009 przyniósł też kolejne przejęcia i zwiększenia aktywów firmy.

BlackRock trafiła w 2013 roku na listę magazynu Fortune jako jedna z 50 najbardziej podziwianych firm na świecie. Rok później The Economist rozpisywał się o tym, że BlackRock to największa na świecie firma zarządzająca aktywami. A dzięki zarządzaniu 4 bilionami dolarów stał się większy niż Industrial and Commercial Bank of China. Również w 2014 roku wydarzył sie incydent, który sprawił, że British Financial Conduct Authority zbanował firmę z powodu niezdanego testu “dopasowania i reputacji”. Chodziło mianowicie o to, że ówczesny dyrektor Jonathan Burrows zapłacił 43 000 funtów aby uniknąć ścigania za niezapłacone przejazdy kolejowe. W efekcie Burrows opuścił firmę a jej komentarz potwierdzał jedynie, że takie zachowanie jest sprzeczne z zasadami i wartościami jakie reprezentuje.

Do połowy 2015 roku Black rock zarządzał aktywami o wartości 4,721 bln dolarów a 65% inwestorów stanowili inwestorzy instytucjonalni. Rok 2018 przyniósł firmie spadek aktywów największy od 2011 roku i zatrzymaly się na poziomie 6 bln dolarów.

Ze względu na to, że BlackRock należy do pierwszej trójki największych akcjonariuszy każdej firmy naftowej i siedmiu największych producentów węgla, jest mocno krytykowany za wpływ jaki ma na środowisko. W 2020 roku Fink wydając coroczny list otwarty ogłosił w nim, ze celem przyszłych decyzji inwestycyjnych będzie zrównoważony rozwój środowiskowy. Zaplanowano też wtedy sprzedaż inwestycji węglowych o wartości 500 mln dolarów.

Również w 2020 roku Rezerwa Federalna Stanów Zjednoczonych wybrała BlackRock do zarządzania dwoma programami skupu obligacji korporacyjnych. Była to odpowiedź na pandemię koronawirusa. Sierpień 2020 przyniósł tej korporacji kolejny sukces. Otrzymała ona zgodę Chińskiej Komisji Regulacyjnej ds. Papierów Wartościowych na założenie działalności dotyczącej funduszy wspólnego inwestowania. Dzięki temu BlackRock stało się pierwszą taką globalną firmą, która uzyskała zgodę chińskiego rządu na rozpoczęcie swojej działalności w Chinach.

W 2022 roku firma ogłosiła, że prowadzone są rozmowy z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim w celu podjęcia współpracy odbudowania Ukrainy. BlackRock wpadło przez to w ogień krytyki a jej działania zostały ocenione jako zarabianie na ukraińskiej tragedii.

Rok 2022 przyniósł firmie również ważną zmianę. Fundusz dostrzegł bowiem, że coraz więcej klientów instytucjonalnych jest zainteresowanych rewolucją, którą przyniósł blockchain. Klienci szukali czegoś co ułatwi im dostęp do skutecznego i opłacalnego dostępu do zasobów kryptowalutowych. BlackRock uruchomiła więc fundusz Bitcoin, który koncentruje się na czterech obszarach zasobów cyfrowych i powiązanych ekosystemach. Są to łańcuchy bloków, stablecoiny, kryptowaluty i tokeny. Fundusz nazywa się Spot Bitcoin Private Trust i jest wynikiem współpracy podjętej z Coinbase. Połączenie, którego dokonano poprzez platformę inwestycyjną Aladdin i giełdę pozwoli na dowolny obrót, powiernictwo, prime brokerage i raportowanie. I właśnie klienci instytucjonalni zyskają nową opcję w zarządzaniu aktywami. Jest to, można rzec znak czasów ponieważ jeszcze do niedadwna sam dyrektor generalny BlackRock twierdził, że kryptowaluty nadają się jedynie do prania pieniedzy.

Ze względu na ogrom funduszy jakimi dysponuje firma często zdarza się tak, że środki swoich klientów inwestuje w spółki notowane na giełdzie, które konkurują ze sobą. Są też w czołówce akcjonariuszy największych światowych firm. Mimo, że prawnie akcje należą do klientów BlackRock to może ona brać udział w głosowaniach zastępując swoich klientów. Taka koncentracja władzy wzbudza obawy opini publicznej w kwestii konkurencyjności. Koncentracja własności w jednych rękach sprawia, że ceny produktów rosną przy jednoczesnym spadku jakości i ilości dostępnych usług. Naukowcy badający tego typu inwestycje twierdzą, że nie oznacza to zmowy współudziałowców, ale wpływa to na obniżanie gotowości firm do podejmowania działań konkurencyjnych.

Naukowcy przeprowadzający badania koncentracji własności w liniach lotniczych oraz bankowości już udowodnili jak destrukcyjny jest to trend. Powoli do walki z koncentracją własności naukowcy zaczynają przekonywać polityków. W Stanach Zjednoczonych miałby się tym zająć Departament Sprawiedliwości. W sytuacji kiedy 75% branż amerykańskiego przemysłu odnotowuje wzrost koncentracji kapitału państwo miałoby wprowadzić prawo antymonopolowe. Ponieważ w takich warunkach bogate korporacje bogacą się jeszcze bardziej przy bardzo małych nakładach. Przez to pogłębiają się nierówności.

Mimo tego, że BlackRock jest korporacją w Stanach Zjednoczonych i bardania przeprowadzone przez naukowców również dotyczą spółek amerykańskich to problemy z centralizacją wpływają na wszystkie kraje na świecie. Dzieje się tak dlatego, że inwestycje dotyczą głównie globalnych przedsiębiorstw. Stąd mogą się brać wygórowane ceny za produkty i usługi a także redukcja konkurencji.

Fundusze takie jak BlackRock to nie tylko negatywny wpływ na rynek. Zarządzanie nimi jest znacznie tańsze dla inwestorów a dzięki odzwierciedleniu mechanicznych zachowań indeksów wypracowują zyski.

BlackRock zajmuje obecnie 192 pozycję na liście Fortune 500 największych korporacji w Stanach Zjednoczonych biorąc pod uwagę przychody.