Ewolucja pieniądza

W dzisiejszych czasach trudno wyobrazić sobie życie bez pieniędzy. I bez znaczenia czy lubimy szelest gotówki w rękach czy przyzwyczailiśmy się już do płacenia telefonem lub zegarkiem przyszłość płatności czai się tuż za rogiem.

Historia płatności jest tak długa jak historia ludzkości. Na początku najbardziej popularny był barter czyli wymiana przedmiotu/usługi na inny przedmiot/usługę — obrót bezgotówkowy. System ten jednak był mocno niepraktyczny i uciążliwy. Przede wszystkim problemem była wymiana produktów o nieadekwatnej wartości. Pojawiła się więc potrzeba znalezienia towarów, które będą podzielne, trwałe i rzadko występujące. Takimi towarami stały się skóry, sól, narzędzia, zboże, bydło i kruszce. Były one pierwszysm środkiem płatniczym.

Wraz z rozwojem cywilizacji, konsumpcji i szybko rozwijającego się handlu, “pieniądz towarowy” okazał się niepraktyczny. Znów pojawiła się trudność z rozliczeniem ale i samym transportem. I tutaj pojawiają się pieniądze w formie, którą znamy i jest nam znacznie bliższa. Chodzi o pieniądze metalowe — na początku jako kawałki odlewane z metali nieszlachetnych tj żelaza, brązu i miedzi a później pieniądze kruszcowe, bite. Te ostatnie już w formie monet z umieszczonymi na nich znakami potwierdzającymi wartość stopu (złoto, srebro, platyna).

Kiedy produkcja monet kruszczowych okazała się zbyt kosztowna a szybkość wydobycia metali szlachetnych nie była w stanie zaspokoić rosnących wciąż potrzeb rynku rozwiązaniem okazały się kwity depozytowe. Monety były zostawiane u złotników, którzy wydawali w zamian dokument z informacją o tym ile okaziciel posiada złota i srebra. Tak rozpoczęła się era pieniądza papierowego. Co więcej, pojawiły się nowe formy obrotu takimi kwitami. Na przykład złotnicy wystawiali takie kwity, które nie miały pokrycia w kruszcach i byy zadłużeniem wobec wystawiającego kwit. Takie kwity generowały odsetki. Można przyjąć, ze w tym czasie pojawiły się pierwsze lokaty i pożyczki a co za tym idzie początki bankowości.

Z kwitów depozytowych wywodzą się znane nam współcześnie banknoty. Powstały poprzez rozporządzenia władz i stały się środkiem płatniczym. Najpierw pojawiły się w Chinach a w Europie prekursorami używania banknotów były Szwecja i Anglia. Papierowe pieniądze są ściśle powiązane z rządami i podlegają kontroli. Są też narażone na inflację a przez to utratę swej wartości.

Niejako naturalną konsekwencją powszechnego dostępu do internetu było pojawienie się pieniądza elektronicznego. Mamy więc możliwość wykonywania elektronicznych przelewów bankowych, pdokonywania płatności kartami magnetycznymi powiązanych z elektronicznym kontem w banku. Chyba trudno na tym etapie wyobrazić sobie, że mielibyśmy z tego zrezygnować jeśli płacenie kartą czy zegarkiem jest takie wygodne i powszechne.

A jednak przyszłość jest już tutaj. Aby uniknąć centralizacji, inflacji czy zabezpieczyć swoje aktywa przed kradzieżą w 2009 roku powstała pierwsza kryptowaluta — Bitcoin.

Kryptowaluty wykorzystują kryptografię do zabezpieczenie i weryfikacji transakcji. Są alternatywą dla standardowych walut. Nie mają jednak fizycznej postaci a mimo to stają się legalnym środkiem płatniczym w coraz większej ilości krajów. Być może wynika to z faktu, że tak samo kryptowaluty jak i pieniądze tradycyjne nie mają pokrycia w kruszcu jak to było kiedyś a ich wartość to przede wszystkim wysokość zaufania społeczności do emitenta danej waluty.

Mówi się, że przyszłość kryptowalut to wiele różnych walut używanych równolegle a wejście ich do obiegu to tylko kwestia czasu. Jednak nadal czekamy na prawne regulacje ale również odpowiednią infrastrukturę.